Adım Adım Mimari Proje Aşamaları

Sıfırdan bir proje inşa etmek, projenin tüm paydaşları için uzun ve meşakkatli bir süreçtir. Bir inşaatın proje sürecinin tümü, bir mimari tasarım süreciyle başlar. Mimari tasarım süreci, projenin organizasyon aşamasının sorunsuz ilerlemesini ve projenin tüm aşamalarının en iyi şekilde sonuç vermesi için olmazsa olmazdır.

Farklı sektörler için (otel, apartman, endüstriyel inşaat vb.) mimari tasarım süreci farklı işleyebilir. Gelin, inşaat projelerinin en önemli parçasından biri olan mimari proje aşamaları detaylarını birlikte inceleyelim.

Mimari Proje Nedir?

❮ ❯

Mimari proje, bir yapının nasıl inşa edileceğini gösteren detaylı teknik ve görsel çizimlerin bütünüdür. Bu projede yapıya ait kesitler, planlar, bağlantı detayları, kullanılan malzemeler, yerleşim düzeni ve iç yapısı gibi tüm bilgiler yer alır.
Kısaca söylemek gerekirse, mimari proje bir yapının planlanmış halidir. Yapının hem estetik hem de teknik olarak diğer binalarla uyumlu olmasını sağlar.
Türkiye'de bir yapının inşaat ruhsatı alabilmesi için mimari proje zorunludur. Projeyi hazırlayan mimarlar, arsa durumu, yol bağlantıları, altyapı şebekeleri (elektrik, su, gaz), ağaç dokusu ve iklim koşulları gibi tüm çevresel etkenleri analiz eder. Bu süreç "ilk inceleme" olarak adlandırılır.
Doğru hazırlanmış bir mimari proje, inşaat sürecinde karşılaşılabilecek hataları azaltır, zaman ve maliyet kayıplarının önüne geçer.

Mimari Proje Adımları Nelerdir?

İnşaat projelerinin en can alıcı noktalarından biri, koordine çalışmaktır. Bu noktada, sistemin yapısal bütünlüğünü sağlayan temel faktörlerden biri mimari proje aşamalarıdır.

Mimari tasarım süreci, projenin gerçekleşmesi için faaliyet gösteren tarafların birlikte çalışması için gerekli aşamalardan biridir. Tüm tarafların ihtiyaç ve sürecini sorunsuz planlanması gereken bu süreç ise toplam 9 adımdan oluşmaktadır. Mimari proje adımları sırasıyla:

• 1. Ön Tasarım + Proje Kurulumu
• 2. Konsept + Şematik Tasarım
• 3. Tasarım Geliştirme
• 4. Planlama + Onay
• 5. İnşaat Dokümantasyonu
• 6. Aydınlatma Planlaması
• 7. Müteahhit Seçimi
• 8. Sözleşme Yönetimi + İnşaat
• 9. Sorunlar ve İnşaat Sonrası

Bu aşamalar, projenin tamamlanması ve teslim tarihinde sorunsuz şekilde sunulması için bütünleyici ve tamamlayıcı özellik içermektedir. Mimari proje aşamaları içeriklerini, gelin birlikte inceleyelim.

1. Adım: Ön Tasarım + Proje Kurulumu

Mimari proje aşamalarının ilk ve başlangıç adımı olan ön tasarım, bir bina tasarımına başlamadan önce, yapının mimarı tarafından yapılan detaylı ön araştırmayı içermektedir. İnşaat öncesi temel unsurların ve detayların planlanması adına gerçekleşen ön tasarım ve proje kurulumu aşaması, yapılan bölgeleme analizini de içermektedir.

Ön tasarım ve proje kurulumu aşamasında, aynı zamanda bir proje bütçesi de oluşturulmalıdır. Bu aşamanın en büyük niteliği, belirlenen projeye uygun en etkili planı ortaya çıkarmaktır. Ön Tasarım ve Proje Kurulumu aşamasında dikkate alınması gereken bazı faktörler aşağıda belirtilmiştir:

• Site Analizi
• İmar Analizi / Kod Analizi
• Proje Kapsamı
• Proje Hedefleri
• Bina Programı
• Proje Bütçeleme
• Proje Takvimi
• Proje Ekibinin Seçimi

2. Adım: Konsept + Şematik Tasarım

❮ ❯

Mimari proje aşamaları sürecini teknik olarak başlatan ilk adım, konsept belirlenmesi ve konsepte uygun şemanın tasarlanmasıdır. Bu aşamanın en belirgin özelliği, proje bütçesini büyük oranda etkiliyor oluşudur. Şematik tasarım aşamasında, projenin emsal araştırması ve analizi mimar tarafından yapılır. Konsept belirlerken ev ve villa aydınlatma çözümleri sayfasındaki örnekler de faydalı olabilir.

Görsel yeri: Bir şematik tasarım odası örneği.

3. Adım: Tasarım Geliştirme

Tasarım geliştirme aşamasında planlanan bütçe ve tasarım doğrultusunda, yapıya ait tüm malzeme ve ürünler yapının mimarı tarafından seçilir ve müşteri ile görüşmeler sağlanır.

4. Adım: Planlama / Onay

Planlama aşamasında yapısal mühendislik ve detaylandırma, ısıtma, iklimlendirme ve havalandırma sistemleri, sıhhi tesisat, elektrik, gaz, enerji hesaplamaları dâhil olmak üzere tüm teknik sistemler planlanır ve malzemeler buna uygun olarak seçilir.

5. Adım: İnşaat Dokümantasyonu

Tasarım süreci devam ederken, yapı çizimleri olarak isimlendirilen izin ibrazına ve inşaata uygun çizimler, yapı mimarı tarafından hazırlanır.

6. Adım: Aydınlatma Planlaması

❮ ❯

Mimari projelerin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesi için aydınlatma planlaması büyük önem taşır. Doğru ışık tasarımı, mekânın hem estetik görünümünü hem de fonksiyonel kullanımını doğrudan etkiler. Ayrıca enerji verimliliği ve kullanıcı konforu açısından da kritik bir rol oynar.

Özellikle villa, ofis ve mağaza gibi üst düzey özel projelerde magnet ray aydınlatma sistemleri, modern tasarımlar için mükemmel bir tercihtir. Bu sistemler, mimari çizgileri vurgulayan, şık ve esnek ışık senaryoları oluşturmanıza olanak tanır.

Aydınlatma tasarımının erken aşamada, tercihen DIALux gibi profesyonel yazılımlarla yapılması gerekir. Bu sayede ışık seviyeleri önceden simüle edilir, armatür yerleşimleri optimize edilir ve uygulama sırasında sürprizlerle karşılaşılmaz.

Erken planlama yapılmayan projelerde sıkça karşılaşılan problemler şunlardır:

• Elektrik tesisatı, dimmer veya otomasyon sistemine uygun değildir; kontrol fonksiyonlarından vazgeçilir.
• Sıva altı armatürler montaj alanına sığmaz; çünkü tavan içinde tesisatlar geçmektedir.
• Tavan karkası önceden üretilmiştir, ancak magnet veya lineer armatür ölçüleriyle uyumsuzluk yaşanır.
• Trafo yerleri önceden planlanmadığı için düşük voltajlı, güvenli aydınlatmalar monte edilemez.

ULIGHT olarak DIALux ile aydınlatma simülasyonu, uygun ürün seçimi, teknik danışmanlık ve 5 yıla kadar garantiyle eksiksiz bir proje desteği sunuyoruz. Uzman mühendis kadromuzla, projenize estetik, konfor ve ileri teknoloji kazandırıyoruz.

7. Adım: Müteahhit Seçimi

Yapının tasarım aşamasında sona yaklaşırken, mimar ve mühendisin işini somutlaştıracak bir müteahhite ihtiyaç duyulacaktır.

8. Adım: Sözleşme Yönetimi + İnşaat

Sözleşme yönetimi ve inşaat aşaması, mimarlık proje aşamalarının teknik olarak son adımıdır.

9. Adım: Sorunlar ve İnşaat Sonrası

Mimari proje aşamalarının somut olarak son adımı olan bu aşamada, işin tamamlandığının teyidi için aylık faturalar mimarlar tarafından incelenebilir.