Hastane Aydınlatması için Dikkat Edilmesi Gerekenler

Aydınlatma, insanın varoluşunu sürdürdüğü her alanda büyük bir öneme sahiptir. Günlük aktivitelerimizi yerine getirmek, gerekli araçları işlevsel şekilde kullanabilmek ve en önemlisi de sağlığımız açısından. Işığa ve aydınlatmaya ihtiyacımız vardır. Peki hayat kalitemizi bu kadar etkileyen aydınlatmalar, hayati koşullarımızın emanet olduğu hastanelerde nasıl kullanılıyor? İçeriğin devamında, hastaneler için aydınlatma seçimi yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini birlikte inceleyelim.

Hastane Aydınlatmasının Çok Yönlü Faydaları

İyi ve kaliteli şekilde tasarlanmış bir hastane aydınlatması, hastaların refah düzeyini arttırmada önemli bir rol oynar. Yapılan araştırmalar, iyi tasarlanmış bir aydınlatma sisteminin, tıbbi hataları, hasta düşmelerini, ağrıyı, stresi, depresyonu ve yatış süresini azalttığını; memnuniyeti ise artırmaya katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Hastane koğuşlarında, koridorlarda ve hastane çevresinde özenle aydınlatılmış bir ortam, personel için de daha iyi çalışma koşulları yaratmakta ve verimliliği artırmaktadır.

Gün Işığının Değeri

Gün ışığı, iyileşme sürecini olumlu yönde etkileyen ve süreyi kısaltan bir faktör olarak bilinmektedir. Hastanede bulunan hasta odaları, bekleme odaları, çalışma odası, dinlenme odaları vb. tüm odaların, gün ışığından yararlandığından emin olmak, yeterli olmayan alanlarda aydınlatma takviyesinde bulunmak gerekmektedir. Hastanelerde bulunan alanlara sağlanan takviye ışıkların, gün ışığından esinlenmesi ve gün ışığının bir modellemesi olarak sunulması, hastane koşullarını olumlu olarak destekleyen bir adım olarak sayılabilir.

Kritik Alanlar için Yüksek Performanslı Aydınlatma

Ameliyathane, acil müşahede odası, travma odası gibi kritik sayılabilecek alanlarda maalesef ki hataya yer yoktur. Bu tarz alanlarda klasik bir aydınlatma sistemi yeterli gelmeyebilir. Yüksek performanslı aydınlatmalar gerçek renksel geriverim özelliği ile kritik alanlar için gerekli hassasiyet ve titizliği destekleyici yapıda tasarlanmıştır. Bu tarz kritik alanların sahip olması gereken hijyen koşullarını sağlaması açısından, armatür seçimi de önemli bir husustur. Demir esaslı malzemelerin kullanılmadığı, MRI gibi teknik alanlar için özel planlanmış aydınlatmalar, odanın dışına yerleştirilmiş sürücüler ve transformatörler ile plastik kasalardaki LED aydınlatmayı içermektedir.

Enerji Verimliliği Sağlayan Sistemler

Aydınlatma sistemleri, bir sağlık kuruluşunun enerji tüketiminin büyük bir bölümünü temsil etmektedir. Aydınlatma sırasında ürettiği ısı ile soğutmaya olan talebi de artıran aydınlatmalar, enerji açısından oldukça maliyetli olabilmektedir. Bu sorundan yola çıkılarak enerji tasarruflu aydınlatma sistemleri piyasaya sürülmüş, bu sayede enerji ve maliyet tasarrufu için fırsat yaratılmıştır. Enerji verimliliği sağlayan hastane aydınlatmaları, uygun olan yerlere LED'lerin yerleştirilmesini ve büyük pencere alanlarına sahip odalarda gün ışığı kontrollerini birleştirerek doğal gün ışığından maksimum düzeyde faydalanmayı içermektedir.

Destekleyici Operasyonel Öncelikler

Geliştirme veya tasarım aşamasında fark etmez, bir aydınlatma planı oluşturulurken tüm kullanıcı grupları için aynı mükemmel deneyim koşullarının sağlandığından emin olunmalıdır. Hastalar, sağlık çalışanları, personel vb. tüm hastane sakinleri için faydalı bir plan çıkarıldığından emin olunması ardından, hastane aydınlatmasının iyileştirilmiş enerji verimliliği yolu ile hasta tedavisine de ekstra bir katkı sunduğu gözlemlenmektedir.

Hastane Aydınlatması Nasıl Yapılır?

Hastane aydınlatması, diğer temel aydınlatmaların dışında farklı alanlarda titizlik içermektedir. Hastane aydınlatması yapmak için gerekli koşulları ve hastane aydınlatmasının nasıl yapıldığını birlikte inceleyelim.

1. Hastane Aydınlatmasının Rolü ve Temel Gereksinimler

Hastane aydınlatması, gerçek işlevsel gereksinimlerin bütününü karşılaması gereken bir unsurdur. Hastane binasında bulunan aydınlatmaların tümü, renk sıcaklığı, renk geriverimi ve parlama kontrolü gibi birçok alanı rasyonel olarak düşünülerek tasarlanmış olması gerekmektedir. Aynı zamanda aydınlatma enerji tüketim normlarını, aydınlatmanın etkin tahsisini ve kontrol yöntemlerini de dikkate alır. Hastanenin fonksiyonel ayrımından hareketle hastane aydınlatmasını; hastane poliklinik aydınlatması, medikal ve cerrahi aydınlatma denetimi, cerrahi ve temiz oda aydınlatması, koğuş aydınlatması, eczane aydınlatması, kamusal alan ve ofis aydınlatması, dış mekân peyzaj aydınlatması olarak sınıflandırmak mümkündür.

2. Hastane Poliklinik Aydınlatma Tasarımı

Rahat ve kullanışlı bir ortam yaratmanın temel gereksinimlerinden biri kaliteli aydınlatma sistemidir. Hastaların doktor iletişimlerinde, tedavi süreçlerinde ve hastanede geçirdikleri süreçte kaliteli bir aydınlatma sistemi ile karşılaşmaları, göz sağlıkları ve mental iyilikleri açısından önemlidir. Poliklinikte kullanılan aydınlatma, iyi bir tanı teşhisi için yalnızca doktorun iş ihtiyaçlarını karşılamamalı, hastanın psikolojik ve fiziksel iyiliğini de gözetmelidir. Bu noktada kullanılacak olan titreşimsiz sıcak beyaz ışık, ruh halini rahatlatmaya ve iyi iletişim kurulmasına yardımcı olmaktadır.

3. Tıbbi Aydınlatma Tasarımı

Tıbbi aydınlatma gerektiren laboratuvarlarda, ortam aydınlık ve göz kamaştırıcı değildir. Tıbbi aydınlatma için önerilen aydınlatma 300-500lx'dir. Bununla birlikte, laboratuvarlarda daha fazla tıbbi malzeme, ve daha hassas araç gereçler kullanıldığından, aydınlatma armatürlerinin kullanımına ek olarak aydınlatma ortamını etkileyen faktörleri de göz önünde bulundurmak; aynı zamanda tıbbi ekipmanların etkilenme oranı da göz önünde bulundurulmalıdır.
Fizyolojik muayene alanlarında, hastalara çok yüksek olmayan rahatlatıcı bir aydınlatma ortamı yaratmak gerekmektedir. bu oran genellikle 150-300lx şeklinde belirlenir. Tıbbi ekipman aydınlatmasının özel gereksinimleri vardır, tıbbi ekipmanın gereksinimlerini karşılamak için profesyonel aydınlatmaların tercih edilmesi gerekmektedir.

4. Ameliyat Odası Aydınlatması

Ameliyathaneler, hastane projesi içinde en önemli olan ve titizlikle tasarlanan bölümlerden biridir. Ameliyat odası ve benzeri doğum ve yenidoğan odası (NICU), yoğun bakım ünitesi (YBÜ), hemodiyaliz odası, temiz oda, GMP hazırlık odası gibi alanlar, ekstra titizlikle tasarlanmış ve steril bir ortam gerektirmektedir. Kritik alan olarak kategorize ettiğimiz alanlardan biri olan ameliyathaneler, profesyonel aydınlatma gerektirmektedir. Profesyonel aydınlatmanın temel gereksinimlerinden biri olan aseptik temiz oda seviyesi, tıbbi bakım seviyesini ölçmek için önemli göstergelerden biridir. Bu nedenle profesyonel aydınlatmalar, hastaneler tarafından oldukça sık tercih edilmektedir.

5. Hastane Odası Aydınlatma Sistemi

Hastaların dinlenmesi ve tedavi sürecini geçirmesi için tasarlanan hasta odaları, aynı zamanda sağlık personeli için bir muayene alanıdır. Hastane odalarının işlevinin birden çok olması nedeniyle, bu alanlarda katmanlı aydınlatma sistemi benimsenebilir.
Hastane odaları için planlanan aydınlatma sağlık personeli açısından tedavi ve bakım için gerekli koşulları sağlarken; hastalar açısından psikolojik stres ve gerginliği azaltıcı, dinlendirici bir ışık içermelidir. Bununla birlikte, aydınlatma ortamının konforu, aydınlatma kontrolünün kolaylığı ve çok hastalı servislerin etkileşimi, aydınlatma tasarımında yeterli dikkati gerektirir.

6. Kamusal Alan Ve Ofis Aydınlatma Tasarımı

Hastanenin halka açık kamusal alanlarının tümü, diğer alanlara oranla daha yoğun ve işlevseldir. İçerdiği yoğun trafik ve farklı alanlarda işlev göstermesinden dolayı katmanlı bir aydınlatma sistemine ihtiyaç duyan kamusal alanlar; doğal ışığı alan ve almayan bölümler olarak da sınıflandırılabilir. Hastane halkının erişiminin en yoğun olduğu bu alanlar, aynı zamanda hastanenin evrak ve danışma departmanını da içinde bulundurduğundan, çalışma ortamı sağlayabilecek bir aydınlatma sistemi, avantaj sağlayacaktır.